Συντελικές περιφραστικές και αντιγεγονοτικές δομές: δεδομένα από μικρασιατικές διαλέκτους

Abstract

Στη συγκεκριμένη εργασία, διερευνάται η μορφή και η λειτουργία των συντελικών και περιφραστικών δομών στις μικρασιατικές νεοελληνικές διαλέκτους της Καππαδοκίας, του Πόντου και της Σίλλης. Τα δεδομένα μας καταδεικνύουν ότι (α) οι παρακειμενικές δομές της μορφής [ΕΧΩ/ΕΙΜΑΙ+μτχ] αποτελούν συντελικές περιφραστικές δομές και όχι απλές ρηματικές περιφράσεις, (β) ο τουρκικής προέλευσης υπερσυντέλικος της μορφής [αόριστος+(άκλιτο) γ' ενικό παρατατικού του ΕΙΜΑΙ] αξιοποιήθηκε και κατά τον σχηματισμό αντιγεγονοτικών δομών, έτσι όπως γενικότερα στη διαχρονία της Νέας Ελληνικής οι περιφραστικοί υπερσυντέλικοι ανάγονται σε αντιγεγονοτικές δομές, (γ) οι συγκεκριμένες αντιγεγονοτικές δομές αποτελούν το αποτέλεσμα της συνδυασμένης επίδρασης τόσο ενδογλωσσικών όσο και εξωγλωσσικών παραγόντων στο πνεύμα και των τελευταίων εξελίξεων στον χώρο της γλωσσικής επαφής, και (δ) η εμφάνιση του υπερσυντέλικου της μορφής [αόριστος+(άκλιτο) γ' ενικό παρατατικού του ΕΙΜΑΙ] σε συνδυασμό με την εμφάνιση, πάλι κατ’ επίδραση (και) της Tουρκικής, της δομής [Παρατατικός + (άκλιτο) γ' ενικό παρατατικού του ΕΙΜΑΙ] αύξησε τη συμμετρία του ρηματικού συστήματος της Ποντιακής και της Καππαδοκικής αναφορικά με τη δήλωση του προτερόχρονου στο παρελθόν.