Η συνδρομή της Λογοτεχνικής Θεωρίας στην καλλιέργεια του Λογοτεχνικού Γραμματισμού στο πλαίσιο της Δημιουργικής Γραφής με όχημα το Παραμύθι

Περίληψη

Το άκουσμα της λέξης παραμύθι πολλούς τους ταξιδεύει στην παιδική αθωότητα, όπου όλα είναι πιθανό να συμβούν και το καλό πάντα κερδίζει. Πρίγκιπες, νεράιδες και δράκοι, πύργοι, παλάτια και μαγεμένα αντικείμενα παρέσυραν και εξακολουθούν να παρασύρουν στη δίνη τους μικρούς –και μεγάλους- αναγνώστες-ακροατές. Στη σύγχρονη εποχή ολοένα και περισσότερο αναγνωρίζεται η ανάγκη της διδασκαλίας του στην Εκπαίδευση, καθώς έχει πλέον αποδειχθεί η επίδρασή του στη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και στην καλλιέργεια της δημιουργικής και της κριτικής τους σκέψης. Σημείο αναφοράς της εργασίας αποτελεί το σύντομο παραμύθι «Ο φτωχός και τα γρόσια», που ανθολογείται στο βιβλίο της Α’ Γυμνασίου και προέρχεται από την περιοχή της Νάξου, ενώ πρωτοδημοσιεύτηκε το 1874. Ανήκει στον ευρύ τύπο των διηγηματικών ή κοσμικών παραμυθιών, τα οποία αναφέρονται στις περιπέτειες των ανθρώπων χωρίς να χρησιμοποιούν υπερφυσι- κά στοιχεία. Ειδικότερα, το συγκεκριμένο παραμύθι κατατάσσεται στην κατηγορία των διδακτικών παραμυθιών. Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στη μορφολογική του προσέγγιση, όπως αυτή διατυπώθηκε από τη Μορφολογική θεωρία του Προπ και μπορεί να λειτουργήσει ως εκπαιδευτική πρόταση και η Μορφολογική θεωρία ως διδακτικό εργαλείο, έχοντας ερευνητικό στόχο την καλλιέργεια του λογοτεχνικού γραμματισμού και των αφηγηματικών και δημιουργικών δεξιοτήτων σε παιδιά σχολικής ηλικίας. Ο συνδυασμός της Λογοτεχνικής θεωρίας και της Δημιουργικής γραφής ως εκπαιδευτικό εργαλείο φάνηκε ότι συμβάλλει στην ενεργοποίηση αναγνωστικών στρατηγικών, ώστε ο/ η μαθητής/ τρια- αναγνώστης/ τρια να εστιάζει στο ίδιο το κείμενο και τους μηχανισμούς του, αναγνωρίζοντας τη βασική δομή της αφηγηματικής του πλοκής. Παράλληλα, όπως διαπιστώθηκε συντελεί στην εξάσκησή του στη Δημιουργική Γραφή, αναπτύσσοντας την ικανότητα να σπάει διαρκώς τα σχήματα της εμπειρίας και να χειρίζεται με έναν τρόπο διαφορετικό αντικείμενα και έννοιες μέσα από μετασχηματισμούς του παραμυθιού, εμπλουτισμό της ιστορίας προσθέτοντας τις λειτουργίες που απουσιάζουν και δημιουργικούς ανασχηματισμούς σε επίπεδο διακειμενικότητας.