Διαδικασία σχεδιασμού προγραμμάτων σπουδών του γλωσσικού μαθήματος: Το παράδειγμα των Προγραμμάτων Σπουδών της νέας ελληνικής γλώσσας του γυμνασίου

Περίληψη

Βασικός άξονας της παρούσας μελέτης είναι η συνδυαστική προσέγγιση και ανάλυση των νέων προγραμμάτων σπουδών για την πρότυπη νέα ελληνική γλώσσα στο γυμνάσιο (φυσιογνωμία αντικειμένου, στοχοθεσία, μεθοδολογική προσέγγιση, αξιολόγηση μαθητών, διδακτικό περιεχόμενο) με το ευρύτερο και το εγγύτερο εκπαιδευτικό περιβάλλον στο πλαίσιο του οποίου σχεδιάστηκαν και εκπονήθηκαν τα νέα προγράμματα σπουδών και πρόκειται να εφαρμοστούν και να αξιοποιηθούν. Με τον όρο εκπαιδευτικό περιβάλλον νοείται η σχολική τάξη στο πλαίσιο της οποίας εφαρμόζονται τα νέα προγράμματα σπουδών, το ευρύτερο καταστασιακό περιβάλλον γύρω από τη σχολική τάξη (η ευρύτερη σχολική μονάδα), το μικροπολιτισμικό περικείμενο (αφενός, η εγγύτερη και η ευρύτερη περιοχή γύρω από το σχολικό συγκρότημα, με άλλα λόγια, το τοπικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η σχολική μονάδα, και αφετέρου, το θεσμικό πλαίσιο με το οποίο συνδέεται κάθε σχολική μονάδα σε κρατικό/εθνικό επίπεδο, δηλαδή οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί οι οποίοι χαράσσουν την εκπαιδευτική πολιτική σε ζητήματα γλωσσικής εκπαίδευσης και καθορίζουν τα γλωσσο-εκπαιδευτικά δρώμενα τόσο στον άξονα της διοίκησης όσο και στον άξονα της διδασκαλίας), και, τέλος το μακροπολιτισμικό περικείμενο, δηλαδή το διεθνές πλαίσιο. Μέσα από τη μελέτη και την ανάλυση του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών, η οποία πραγματοποιήθηκε με άξονες τις επιμέρους πτυχές και διαστάσεις του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, αναδεικνύεται η στενή σύνδεση των αρχών και των προσεγγίσεων των προγραμμάτων σπουδών σε επίπεδο στοχοθεσίας, μεθοδολογίας και αξιολόγησης  με το εγγύτερο και το ευρύτερο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την κριτική επισκόπηση και την ανάλυση των προγραμμάτων σπουδών, καθώς αναδεικνύει την ευρύτητα των επιδράσεων του τοπικού και του διεθνούς περιβάλλοντος σε αυτά, ώστε να είναι δυνατό να καλύψουν επαρκώς όλες τις διαστάσεις της γλωσσικής διδασκαλίας (διδακτικό περιεχόμενο, διδακτική στοχοθεσία, μεθοδολογικές προσεγγίσεις, αξιολογικές μέθοδοι σε σχέση με τις ανάγκες των μαθητών, τις πρακτικές γραμματισμού και τις απαιτήσεις του κοινωνικοπολιτισμικού πλαισίου στο οποίο οι τελευταίοι πρόκειται να ζήσουν και να δράσουν ως ενεργοί πολίτες).