- Θεματική περιοχή και Περιεχόμενο
- Πολιτικές ενότητας
- Διαδικασία ομότιμης αξιολόγησης
- Πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης
- Οδηγίες δεοντολογίας
- Κριτήρια αξιολόγησης
- Αντικρουόμενα συμφέροντα
Θεματική περιοχή και Περιεχόμενο
Οι Κριτικές Μελέτες για την Πολιτιστική Κληρονομιά είναι διεπιστημονικό περιοδικό ανοιχτής πρόσβασης με αξιολόγηση και απευθύνεται σε ερευνητές και επαγγελματίες της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στόχος του περιοδικού είναι η δημοσίευση πρωτότυπων μελετών από το ευρύτερο πεδίο των σπουδών στην πολιτιστική κληρονομιά. Οι Μελέτες ενθαρρύνουν τον διάλογο σχετικά με το περιεχόμενο (εντοπισμός, ταύτιση, ερμηνεία, αξιολόγηση νοηματοδότηση κ.ά.) αλλά και το πλαίσιο (νομοθεσία, διοίκηση, οικονομία, τοπικές κοινωνίες, τόπος, χώρος, μνήμη, ταυτότητα, τοπία κ.ά.) της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς στη θεωρία και την πράξη. Γίνονται δεκτές προσεγγίσεις από όλο το εύρος των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών καθώς και των ψηφιακών τους εκδοχών (π.χ. πολιτιστική διαχείριση, δημόσια αρχαιολογία, μουσειακές σπουδές, ψηφιακές ανθρωπιστικές σπουδές, τουριστικές σπουδές, ιστορία, αρχαιολογία, κοινωνική ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, συντήρηση, οικονομία κτλ.).
Στις Μελέτες αντιλαμβανόμαστε την πολιτιστική κληρονομιά ως μία διαλεκτική διαδικασία παραγωγής νοημάτων και ένα πεδίο ευρύτερης κοινωνικής και πολιτικής δράσης που υπερβαίνει την υλική όψη των καταλοίπων του παρελθόντος είτε πρόκειται για το μακρινό είτε για το νεότερο και σύγχρονο παρελθόν. Απώτερος στόχος των Μελετών είναι η ενθάρρυνση της έρευνας και η προώθηση του δημόσιου διαλόγου στη βάση κριτικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων σχετικά με τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πολιτικές ενότητας
Αρθρο
 Ανοικτές υποβολές |
Έχει ευρετηριαστεί |
Έχει περάσει από ομότιμη αξιολόγηση |
Ερευνητικό σημείωμα
| Ανοικτές υποβολές |
Έχει ευρετηριαστεί |
Έχει περάσει από ομότιμη αξιολόγηση |
Βιβλιοκριτική
| Ανοικτές υποβολές |
Έχει ευρετηριαστεί |
 Έχει περάσει από ομότιμη αξιολόγηση |
Σημείωμα επιμελητών
| Ανοικτές υποβολές |
Έχει ευρετηριαστεί |
Έχει περάσει από ομότιμη αξιολόγηση |
Διαδικασία ομότιμης αξιολόγησης
Όλα τα άρθρα αξιολογούνται αρχικά από τους επιμελητές του περιοδικού που αποφασίζουν εάν αυτά εμπίπτουν στη θεματική περιοχή του περιοδικού και εάν είναι έτοιμα για ομότιμη αξιολόγηση. Στη συνέχεια τα άρθρα ανατίθενται σε τουλάχιστον δύο ανεξάρτητους ειδικούς-κριτές που αξιολογούν τη σαφήνεια, την επιστημονική εγκυρότητα και την μεθοδολογική ορθότητα. Αναλυτικότερες πληροφορίες για τα κριτήρια αξιολόγησης διατίθενται παρακάτω.
Οι συγγραφείς μπορούν να προτείνουν αξιολογητές ή να ζητήσουν τον αποκλεισμό συγκεκριμένων ειδικών από τη διαδικασία αξιολόγησης. Το περιοδικό δε δεσμεύεται να χρησιμοποιήσει τις προτάσεις των συγγραφέων. Όλοι οι αξιολογητές πρέπει να είναι αδέσμευτοι στις κρίσεις τους και να δηλώνουν τυχόν αντικρουόμενα συμφέροντα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αντικρουόμενα συμφέροντα, δείτε εδώ.
Το περιοδικό εφαρμόζει διπλή ανωνυμία κατά την ομότιμη αξιολόγηση, δηλαδή και οι συγγραφείς και οι αξιολογητές παραμένουν ανώνυμοι. Η αξιολόγηση αναμένεται να διαρκέσει τέσσερις εώς οκτώ εβδομάδες ανάλογα με τη διαθεσιμότητα αξιολογητών. Οι αξιολογητές ζητείται να παρέχουν εποικοδομητική κριτική ακόμα και εάν ένα άρθρο δεν κρίνεται κατάλληλο προς δημοσίευση.
Με βάση τις συστάσεις των αξιολογητών, ο επιμελητής αποφασίζει την απόρριψη, αποδοχή μετά από ελάσσονες ή μείζονες διορθώσεις ή άμεση αποδοχή του άρθρου. Ο επιμελητής παραμένει κύριος υπεύθυνος των εκδοτικών αποφάσεων και υποστηρίζεται από διεθνή επιστημονική επιτροπή.Είναι δυνατό μέλη της συντακτικής ομάδας και της επιστημονικής επιτροπής να καταθέσουν άρθρα στο περιοδικό. Στην περίπτωση που ένας συγγραφέας σχετίζεται με το περιοδικό, ο συγγραφέας απέχει από την εκδοτική διαδικασία (π.χ. επίβλεψη ομότιμης αξιολόγησης) και ένα άλλο μέλος της συντακτικής ομάδας αναλαμβάνει την επιμέλεια του άρθρου. Το άρθρο πρέπει να συνοδεύεται από δήλωση αντικρουόμενων συμφερόντων κατά την υποβολή και κατά τη δημοσίευση.
Πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης
Οι Κριτικές Μελέτες για την Πολιτιστική Κληρονομιά παρέχουν άμεση ανοικτή πρόσβαση στο περιεχόμενό τους υποστηρίζοντας την παγκόσμια ανταλλαγή γνώσεων.
Οι συγγραφείς διατηρούν την πνευματική ιδιοκτησία των άρθρων τους και τα διαθέτουν με την άδεια Creative Commons Attribution 4.0. Oι αναγνώστες μπορούν να διαβάσουν, να κατεβάσουν, να αντιγράψουν, να διανέμουν, να εκτυπώσουν, να αναζητήσουν, να συνδέσουν ή να χρησιμοποιήσουν με οποιοδήποτε άλλο νόμιμο σκοπό τα πλήρη κείμενα των άρθρων του περιοδικού εφόσον αποδώσουν μνεία στο πρωτότυπο και διασαφηνίσουν τυχόν τροποποιήσεις.
Το περιοδικό ενθαρρύνει τους συγγραφείς να δημοσιεύσουν τα δεδομένα τους σε κατάλληλα αποθετήρια, όπως το HELIX - Hellenic Data Service.
Οδηγίες δεοντολογίας
Οι Κριτικές Μελέτες για την Πολιτιστική Κληρονομιά δεσμεύονται για την εξασφάλιση της εφαρμογής κανόνων ηθικής και δεοντολογίας στις δημοσιεύσεις, καθώς και για την ποιότητα των εργασιών τους σύμφωνα με τα κριτήρια της Επιτροπής για την Ηθική στις Επιστημονικές Εκδόσεις – Committee on Publication Ethics. Συνεπώς, αναμένεται από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (Συγγραφείς, Συντάκτες, Αξιολογητές και Εκδότες), συμμόρφωση με τα πρότυπα δεοντολογικής συμπεριφοράς. Πιο συγκεκριμένα:
Καθήκοντα Επιμελητή
- Αποφάσεις για τις δημοσιεύσεις: Με βάση τις συστάσεις των αξιολογητών, ο επιμελητής μπορεί να δεχτεί, να απορρίψει ή να ζητήσει τροποποιήσεις στο κείμενο.
- Αξιολόγηση των εργασιών: Κάθε επιμελητής πρέπει να διασφαλίσει ότι κάθε χειρόγραφο ελέγχεται για την πρωτοτυπία του, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λογισμικό. Στη συνέχεια η εργασία ανατίθεται σε τουλάχιστον δύο ανεξάρτητους αξιολογητές για διπλή ανώνυμη αξιολόγηση. Οι αξιολογητές θα προτείνουν την αποδοχή, απόρριψη ή τροποποίηση της εργασίας.
- Δίκαιη κρίση: Ο επιμελητής πρέπει να επιβεβαιώσει ότι κάθε υποβληθείσα εργασία έχει αξιολογηθεί αποκλειστικά για το περιεχόμενό της, ανεξάρτητα από το φύλο, τη φυλή, τη θρησκεία, την υπηκοότητα ή άλλα στοιχεία της πολιτικής ή θρησκευτικής ταυτότητας του συγγραφέα.
- Εμπιστευτικότητα: Ο επιμελητής πρέπει να διασφαλίσει ότι οι πληροφορίες σχετικά με τις εργασίες που υποβάλλονται από τους συγγραφείς παραμένουν εμπιστευτικές.
- Δημοσιοποίηση και αντικρουόμενα συμφέροντα: Ο επιμελητής δε θα χρησιμοποιήσει αδημοσίευτο υλικό που περιλαμβάνεται σε υποβληθείσα εργασία για δική του έρευνα δίχως γραπτή συγκατάθεση του δημιουργού.
Καθήκοντα Συγγραφέων
- Ποιότητα εργασιών: Οι συγγραφείς θα πρέπει να παρουσιάζουν με ακρίβεια την πρωτότυπη έρευνά τους και αντικειμενικά να συζητούν τη σημασίας της. Οι εργασίες θα πρέπει να συντάσσονται σύμφωνα με τις οδηγίες υποβολής του περιοδικού.
- Πρωτοτυπία: Οι συγγραφείς θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι έχουν καταθέσει μια πρωτότυπη εργασία.
- Πολλαπλές, περιττές ή ταυτόχρονες δημοσιεύσεις: Οι συγγραφείς δεν πρέπει να υποβάλουν την ίδια εργασία ταυτόχρονα σε περισσότερα από ένα περιοδικά. Αναμένεται επίσης ότι οι συγγραφείς δεν θα δημοσιεύσουν πλεονάζουσες εργασίες, δηλαδή εργασίες που περιγράφουν την ίδια έρευνα σε περισσότερα από ένα περιοδικά.
- Αναφορά πηγών και βιβλιογραφία: Οι συγγραφείς θα πρέπει να αναφέρουν όλες τις πηγές πληροφοριών και δεδομένων που χρησιμοποίησαν στην έρευνά τους και για τη συγγραφή της εργασίας τους και να τις περιλαμβάνουν στη βιβλιογραφία.
- Συγγραφική ευθύνη: Η συγγραφική ευθύνη θα πρέπει να περιορίζεται σε αυτούς που έχουν συμβάλλει σημαντικά στη σύλληψη, στον σχεδιασμό, στην εκτέλεση ή/και στην ερμηνεία της αναφερόμενης μελέτης. Όσοι έχουν συμβάλει σημαντικά θα πρέπει να αναφέρονται ως συν-συγγραφείς. Οι συγγραφείς θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι στη συγγραφή της εργασίας έχουν δει και συμφωνήσει με την υποβληθείσα έκδοσή της και την συμπερίληψη των ονομάτων τους ως συν-συγγραφείς.
- Πρόσβαση και διατήρηση δεδομένων: Οι συγγραφείς θα πρέπει να παρέχουν πρόσβαση σε όλα τα πρωτογενή δεδομένα της εργασίας τους, εάν τους ζητηθούν προς αξιολόγηση κσι θα πρέπει να διατηρούν τα δεδομένα αυτά. Το περιοδικό ενθαρρύνει τους συγγραφείς να καταθέσουν τα δεδομένα τους σε αποθετήριο δεδομένων. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. πολιτική ερευνητικών δεδομένων.
- Θεμελιώδη σφάλματα σε δημοσιευμένες εργασίες: Αν σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή οι συγγραφείς ανακαλύψουν ένα σημαντικό σφάλμα ή κάποια ανακρίβεια στην υποβληθείσα εργασία, τότε το σφάλμα ή η ανακρίβεια θα πρέπει να αναφερθεί στον επιμελητή.
Καθήκοντα Αξιολογητών
- Εμπιστευτικότητα: Οι πληροφορίες σχετικά με τις υποβληθείσες εργασίες θα πρέπει να διατηρούνται εμπιστευτικές και να αντιμετωπίζονται ως εμπιστευτικές.
- Αναφορά πηγών: Οι αξιολογητές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι δημιουργοί έχουν αναγνωρίσει όλες τις πηγές δεδομένων που χρησιμοποίησαν στην έρευνα. Οποιαδήποτε ομοιότητα ή αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των υπό εξέταση εργασιών με οποιαδήποτε άλλη δημοσιευμένη εργασία, για την οποία ο αξιολογητής έχει προσωπική γνώση, θα πρέπει αμέσως να γνωστοποιηθεί στον επιμελητή.
- Επίπεδα αντικειμενικότητας: Η αξιολόγηση των υποβληθεισών εργασιών θα πρέπει να γίνεται εποικοδομητικά και αντικειμενικά και οι αξιολογητές θα πρέπει να εκφράζουν με σαφήνεια τις απόψεις τους χρησιμοποιώντας επαρκή επιχειρήματα. Τυχόν αντικρουόμενα συμφέροντα πρέπει να δηλώνονται στον επιμελητή πριν την ανάληψη του καθήκοντος της αξιολόγησης και να δηλώνονται γραπτώς κατά την κατάθεση της αξιολόγησης.
- Εμπρόθεσμη κατάθεση αξιολογήσεων: Σε περίπτωση που ο αξιολογητής δεν μπορεί να ολοκληρώσει την κρίση της εργασίας εντός καθορισμένου χρόνου, τότε θα πρέπει να ενημερώσει τον επιμελητή ώστε να προωθηθεί σε άλλον αξιολογητή.
Κριτήρια αξιολόγησης
Οι αξιολογητές ζητείται να σχολιάσουν τα παρακάτω θέματα:
- Περιεχόμενο: Εμπίπτει το άρθρο στη θεματική περιοχή του περιοδικού; Είναι η υποβολή πρωτότυπη, ενδιαφέρουσα και υψηλής ποιότητας; Είναι η αντίληψη του συγγραφέα για το θέμα εμβριθής; Είναι οι πηγές και οι αναφορές αρκετές; Έχει διερευνηθεί και αξιοποιηθεί η ήδη υπάρχουσα έρευνα; Είναι οι μέθοδοι που επιλέχτηκαν κατάλληλες και έχουν αυτές και τα υπάρχοντα δεδομένα αξιοποιηθεί κατάλληλα; Το συμπέρασμα αντανακλά το επιχείρημα στο κυρίως σώμα του κειμένου και φέρει κάτι νέο στη συζήτηση;
- Δομή και συλλογισμός: Η περίληψη συνοψίζει τα επιχειρήματα με συντομία και ακρίβεια; Είναι το κείμενο λογικά δομημένα και ρέουν τα επιχειρήματα με συνοχή; Υπάρχουν αρκετές αναφορές στη μεθοδολογία στην εισαγωγή και είναι τα επιχειρήματα πλήρως ανεπτυγμένα και τεκμηριωμένα; Η εισαγωγή παραθέτει τα επιχειρήματα με λογικό τρόπο και το συμπέρασμα τα συνοψίζει με επάρκεια;
- Εικόνες/γραφήματα/πίνακες: Η χρήση πινάκων,γραφημάτων, εικόνων, ή χαρτων από τον συγγραφέα τεκμηριώνει τα επιχειρήματα και υποστηρίζει τα δεδομένα; Είναι η ποιότητα της μορφοποίησης και της παρουσίασης επαρκής;
- Μορφοποίηση: Συμορφώνεται το υποβληθέν αρχείο με τις γενικές οδηγίες συγγραφής που προβλέπονται για το περιοδικό; Είναι οι παραπομπές και οι βιβλιογραφικές αναφορές αντίστοιχα μορφοποιημένες;
- Γλώσσα: Είναι το κείμενο καλογραμμένο και κατανοητό; Παρακαλούμε σχολιάστε την ποιότητα της γλώσσας και την πιθανή ανάγκη βελτίωσης της γραμματικής.
Αντικρουόμενα συμφέροντα
Για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της ποιότητας των δημοσιεύσεων, τόσο οι συγγραφείς όσο και οι αξιολογητές υποχρεούνται να δηλώσουν την τυχόν σύγκρουση συμφερόντων που σχετίζονται με κάποια υποβολή.
Η υποστήριξη και προώθηση της διαφανούς και αμερόληπτης έρευνας αποτελεί κομμάτι των πεποιθήσεων μας. Για να εξασφαλίσουμε ότι όλες οι δημοσιεύσεις είναι όσο διαφανείς γίνεται, όλοι οι συγγραφείς, αξιολογητές και επιμελητές υποχρεούνται να δηλώνουν οποιοδήποτε συμφέρον θα μπορούσε να φανεί ότι συμβιβάζει, αντιτάσσεται ή επηρεάζει την εγκυρότητα της δημοσίευσης ή της αξιολόγησής της. Αυτή η διαδικασία στοχεύει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των αναγνωστών στην επιστημονική έρευνα.
Παρακαλούμε να δηλώσετε οποιαδήποτε σύγκρουση συμφερόντων όπως και εάν θεωρείτε ότι τα ευρήματα ή η ερμηνεία των ευρημάτων της έρευνας μπορεί να έχει επηρεαστεί από κάποια προσωπική ή χρηματική σχέση μεταξύ οργανισμών ή ατόμων, ή αν κάποιο τρίτο μέρος μπορεί λογικά να θεωρήσει ότι αυτές οι σχέσεις μπορεί να έχουν επηρεάσει τα ερευνητικά δεδομένα και την διαδικασία της έρευνας. Οποιοσδήποτε εμπλέκεται στην υποβολή, την εκδοτική επιμέλεια, την αξιολόγηση και τη δημοσίευση οφείλει να δηλώσει οποιαδήποτε σύγκρουση συμφερόντων το συντομότερο δυνατό.
Η σύγκρουση συμφερόντων μπορεί να έχει την μορφή χρηματικών ή μη χρηματικών σχέσεων. Η γνωστοποίηση της ύπαρξης τέτοιων σχέσεων βοηθά να διασφαλιστεί η ακαδημαϊκή ακεραιότητα και να αποφευχθούν τυχόν κατηγορίες για αμεροληψία ή παραπληροφόρηση.
Παραδείγματα σύγκρουσης συμφερόντων:
- Χρηματική ή άλλη απολαβή από φορέα ή άτομο που σχετίζεται με το θέμα της εργασίας
- Κυριότητα μετοχών ή μεριδίων σε φορείς ή οργανισμούς που σχετίζονται άμεσα με το θέμα της εργασίας
- Αποδοχή επιχορηγήσεων ή χρηματοδοτήσεων
- Συμμετοχή σε σχετιζόμενα διοικητικά συμβούλια ή επιτροπές
- Λήψη ή αίτηση για σχετιζόμενο πιστοποιητικό ευρεσιτεχνίας
- Δώρα
- Προσωπικές σχέσεις που μπορεί να κρύβουν μεροληψία (π.χ. συναδελφικές, οικογενειακές, σχέση επιβλέποντα/φοιτητή).
- Πολιτικά, θρησκευτικά ή ιδεολογικά συμφέροντα
- Εμπορικά συμφέροντα
Κατά γενικό κανόνα, η δήλωση αντικρουόμενων συμφερόντων πρέπει να εκτείνεται τουλάχιστον στα 5 τελευταία έτη - π.χ., εάν ο αξιολογητής επέβλεψε τη διδακτορική διατριβή του συγγραφέα (και εφόσον οι ίδιοι αισθάνονται ασφαλείς με την αξιολόγηση της υποβληθείσας εργασίας), τότε δεν θεωρείται ότι υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων εάν η ακαδημαϊκή τους σχέση έχει παύσει να υφίσταται για περισσότερο από 5 χρόνια. Αυτή είναι η ελάχιστη προϋπόθεση, και οι εμπλεκόμενοι πρέπει να δηλώσουν ότι είχαν στο παρελθόν σχέση με κάποιο άτομο ή οργανισμό που σχετίζεται με την υποβολή και δύναται να επηρεάσει την αμεροληψία της έρευνας ή τη διαδικασία της αξιολόγησης.
Για τους συγγραφείς
Παρακαλούμε να συμπεριλάβετε μία ενότητα με τον τίτλο Αντικρουόμενα συμφέροντα στο τέλος της εργασίας σας, αμέσως πριν από τη βιβλιογραφία. Τα αρχικά των συγγραφέων πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να δηλώσουν τυχόν ετερόκλητη σύγκρουση συμφερόντων. Για παράδειγμα:
«Η ΑΠ προσέφερε συμβουλευτικές υπηρεσίες επί πληρωμή στην [όνομα εταιρείας], η οποία και της έδωσε πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα της έρευνας. Ο ΓΔ είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού. Οι υπόλοιποι συγγραφείς δεν έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα.»
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα, παρακαλούμε να εισάγετε την παρακάτω δήλωση:
«Οι συγγραφείς δηλώνουν υπεύθυνα ότι δεν έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα.»
Για τους αξιολογητές
Εάν έχετε αντικρουόμενα συμφέροντα, παρακαλούμε να τα δηλώσετε στην αξιολόγησή σας. Για παράδειγμα:
«Έχω εργαστεί κατά το παρελθόν στο εργαστήριο που συνέλεξε τα ερευνητικά δεδομένα.»
Σε περίπτωση που δεν έχετε αντικρουόμενα συμφέροντα, παρακαλούμε να εισάγετε την παρακάτω δήλωση:
«Δηλώνω υπεύθυνα ότι δεν έχω αντικρουόμενα συμφέροντα.»